piątek, 11 września 2009

Starożytność - Mezopotamia

Sumerowie - pierwsza cywilizacja Mezopotamii. Tajemny lud.

Mezopotamia nie była jednorodna etnicznie.

ziggurat - sztuczna góra, budowana w celu zbliżenia się do boga. Składa się z prostych brył, najczęściej na planie kwadratu (bywa, że koła). Jest to zespół naniesionych na siebie stopni.
Zigguraty były poświęcone bogom nieba. Malowano je na kolor złoty, lub srebrny, w zależności, czy służyły bogom nocy, czy dnia.
Inspiracją do budowy zigguratów była wiara, że bogowie zamieszkują szczyty gór.


ziggurat z Ur, rekonstrukcja, ruiny, bryła

Sumerowie - rzeźby portretowe - cechy charakterystyczne:
  • zindywidualizowane
  • wyraziste oczy
  • zrośnięte brwi
  • skrzyżowane ręce
  • wydatny nos i usta
  • materiał - kamień wulkaniczny, bazalt
  • hełm - odpowiednik diademu królewskiego
  • domalowane źrenice były wyrazem uduchowienia (posiadanie duszy)

posąg Gudei z Lagasz



Stela z kodeksem Hammurabiego - fundament sztuki babilońskiej.
-Na tej steli wyryty jest tekst kodeksu. W górnej części występuje relief, który przedstawia Hammurabiego stojącego przed bogiem Mardukiem - umacnia prawa nadane społeczeństwu babilońskiemu - prawo odwetu/zwyczajowe (prawo nawiązki) - słynne "oko za oko, ząb za ząb".


kliknij, aby powiększyć :)


Sztandar królewski z Ur
- mozaika wykonana po dwóch stronach drewnianej płyty, z kamieni, muszli, masy perłowej i lazurytu. W trzech pasach ukazana jest zwycięska wojna i wydana po niej uczta.


kliknij, aby powiększyć ;)



Paleta Narmera
- kamienna paleta przedstawiająca triumf Narmera nad podbojem Dolnego Egiptu. Narmer zjednoczył Górny i Dolny Egipt.




Stela zwycięstwa króla Naramsina - przedstawia zwycięskiego króla akadyjskiego, który pobił wrogów Lulubejów z gór Zagros.



MOTYW BOGINI MATKI - Isztar (Attarm Astarte)
* prostytucja religijna - każda kobieta raz w życiu musiała spełnić obowiązek oddania swego ciała za pieniądze obcemu mężczyźnie - wtedy była godna małżeństwa. - związek z bramą Isztar

Brama Isztar - to monumentalna brama w starożytnym Babilonie, wzniesiona za panowania Nabuchodonozora II, który panował w l. 605-562 p.n.e. i poświęcona była bogini Isztar. Była ona północną bramą miasta, otwierającą tzw. drogę procesyjną, która ciągnęła się aż do świątyni Marduka – Esagila.
Brama Isztar oblicowana była glazurowaną cegłą w kolorze niebieskim. Na tym tle, widoczne jako dekoracja, rozmieszczone były wyobrażenia 575 zwierząt, które symbolizowały poszczególne bóstwa: smoki – Marduka, byki – Adada i lwy – Isztar.




Ciekawostka:
Lilith - mezopotamski demon porywający dzieci. Stworzona przed Ewą, przechodzi do kultury chrześcijańsko-judaistycznej jako archetyp złej kobiety.


Jedną z najsłynniejszych rzeźb asyryjskich jest "Umierająca/zraniona lwica", ze sparaliżowanymi tylnymi nogami. Pochodzi z pałacu Assurbanipala w Niniwie z VII w p.n.e. Śmierć przedstawiona jest tu w sposób drastyczny.



Lamassu - demon wyobrażający skrzydlatego byka o ludzkiej, brodatej twarzy - istota zoomorficzna.
Posłużono się tu symboliką: tiara z rogami - potęga, broda - inteligencja, pas wokół tułowia - magiczna moc.
Ciekawym rozwiązaniem jest przedstawienie lamassu z pięcioma nogami - wynikało to z pewnej konwencji przedstawiania tego typu posągów w sztuce asyryjskiej, wg. której z jednej strony lamassu miał pełnić funkcję rzeźby frontowej - figura statyczna (lamassu stał nieruchomo). Patrząc z boku widziało się figurę kroczącą (z czterema nogami), co dawało efekt poruszającego się naprzód lamassu - figura dynamiczna.





Sargon II - relief - krąg babiloński porównywany ze sztuką nowoegipską.
Cechy:
  • profil + próba przedstawienia oka z profilu
  • próba realistycznego ukazania skrótu perspektywistycznego
  • mocno posunięty realizm




________________________________

PRZYDATNE POJĘCIA:

ustrój teokratyczny (teokracja) - władzę w państwie sprawuje kapłan lub kapłani. Duchowni decydują o sprawach religijnych i cywilnych.

stela - stojąca pionowo płyta kamienna, często z inskrypcją (napisem rytym). W starożytnym Egipcie stele z wizerunkiem zmarłego umieszczano nad ślepymi wrotami mastab i piramid oraz w serdabach. Znane są również stele wotywne (ustawiane w świątyniach), stele historyczne, itd.
  • stele horusowe - Horus - dziecko - w otoczeniu węży i skorpionów - miały chronić przed niebezpieczeństwem
  • w Babilonii i Asyrii stele miały za zadanie upamiętniać ważne wydarzenia
  • w kulturze egejskiej (Mykeny) stela była formą nagrobka
henoteizm - formacja religijna - wiara w wielu bogów, podczas gdy jeden z nich stoi na ich czele.

kanon - zespół wzorców, reguł i metod wytwarzania obowiązujących w danym okresie w odniesieniu do przedstawiania ludzkiej postaci, stylu architektonicznego lub wszelkich form artystycznych na określonym obszarze.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz